چطور می‌توان تنگی نفس را تشخیص داد؟
فهرست موضوعات
زمانی‌که هوای کافی به ریه نرسد، دچار تنگی نفس می‌شوید که می‌تواند نشانه اختلالی بنیادین در سلامت شما باشد. زمانی‌که فعالیت جسمانی دارید یا صاف دراز می‌کشید، این حس تشدید میشود. ممکن است علائم دیگری مانند سرفه یا تب را هم تجربه کنید.
فرد سالم در هر دقیقه ۲۰ بار دم و بازدم انجام می‌دهد، یعنی روزانه تقریبا ۳۰ هزار بار. گاهی ممکن است درصورت ورزش سنگین یا سرماخوردگی ساده در این الگو اختلال ایجاد شود اما تقریبا هرگز احساس تنگی نفس نمی‌کنید.
درصورت تجربه‌ی هریک از مشکلات بالا، با پزشک مشورت کنید. اگر به‌صورت ناگهانی یا شدید دچار تنگی نفس می‌شوید یا همزمان در قفسه‌ی سینه احساس درد می‌کنید، باید با اورژانس تماس بگیرید.
علائم تنگی نفس
در این‌حالت، احساس می‌کنید نفس بالا نمی‌آید. حس می‌کنید هوای کافی به ریه نمی‌رسد یا نمی‌توانید نفس عمیق بکشید. همچنین ممکن است در قفسه‌ی سینه احساس گرفتگی داشته باشید.
درصورت ابتلا به تنگی نفس، ممکن است علائم زیر را تجربه کنید:
- از نفس افتادن
- احساس گرفتگی در قفسه‌ی سینه
- خفگی (اختناق هم گفته میشود)
- نمی‌توانید نفس عمیق بکشید
- حس می‌کنید نمی‌توانید نفس بکشید (خفگی)
ممکن است این وضعیت حاد (تنگی نفس ناگهانی) یا مزمن (تنگی نفس بلندمدت) باشد. تنگی نفس حاد ظرف چند دقیقه یا ساعت رخ می‌دهد و ممکن است با علائم دیگری مانند تب، خارش یا سرفه همراه باشد. در حالت مزمن با هرگونه فعالیت روزمره، مانند رفتن از یک اتاق به اتاق دیگر یا بلند شدن از جای خود، حس می‌کنید نفستان بند آمده است.
گاهی تنگی نفس با قرار گرفتن در حالت‌های خاص بهتر یا بدتر میشود. مثلا، اگر کسانی‌که به بیماریهای خاص قلب و ریه دچار هستند صاف دراز بکشند، دچار تنگی نفس می‌شوند. توجه به علائم به پزشک کمک می‌کند تا مشکل را پیدا و بهترین روش درمان را پیشنهاد کند.
علت بروز تنگی نفس چیست؟
تنگی نفس می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. ازجمله:
- آسم
- سایر بیماریهای ریه (مانند آمفیزم که اغلب در اثر کشیدن سیگار رخ می‌دهد)
- نارسایی قلبی
- حمله‌ی عصبی
- آلرژی
- و جدیدا ویروس کرونا
اگر تنگی نفس همراه با سرفه و یا تب باشد، ممکن است دچار عفونت سینه یا ذات‌الریه شده باشید. از دیگر عواملی که کمتر در بروز مشکلات تنفسی شایع است می‌توان به سرطان ریه، تشکیل لخته خون در ریه، سوراخ شدن ریه و جراحت بافت ریه اشاره کرد.
چطور می‌توان تنگی نفس را تشخیص داد؟
پزشک می‌تواند در پیدا کردن دلیل مشکل تنفسی به شما کمک کند. او ابتدا از شما درباره علائم می پرسد و معاینه‌ی فیزیکی انجام می‌دهد. همچنین ممکن است از شما بخواهد چند آزمایش انجام دهید.
شاید پزشک برای پیدا کردن علت بروز تنگی نفس عکس برداری از قفسه سینه را تجویز کند.
روش دیگر، گرفتن نوار قلب است. در این روش، پزشک از شما می‌خواهد دراز بکشید تا قلب را مورد معاینه قرار دهد. این دستگاه با ارائه‌ی تصویر، سیگنال الکتریکی قلب را نشان می‌دهد.
شاید لازم باشد سیتی‌اسکن انجام دهید که نوع دیگری از عکس برداری با اشعه‌ی ایکس محسوب میشود. پزشک میزان قدرت تنفس شما (که به آن دم‌سنجی گفته میشود) و میزان اکسیژن خون را اندازه می‌گیرد. همچنین ممکن است لازم باشد آزمایش خون دهید.
بیماران عزیز از این پس می توانید با مراجعه به بخش ویزیت آنلاین، براحتی معاینه و سوالات خود را از دکتر مهسا موسوی فوق تخصص بیماری های ریوی بپرسید.
آیا می‌توان از بروز تنگی نفس جلوگیری کرد؟
اینکه آیا می‌توان از تنگی نفس پیشگیری کرد یا خیر به علت بروز آن بستگی دارد. اگر در اثر آلرژی دچار تنگی نفس می‌شوید، می‌توانید با تشخیص عاملی که باعث بروز حساسیت میشود، از بروز تنگی نفس جلوگیری کنید. به‌محض شناخت عامل حساسیت‌زا، باید بیشترین تلاش خود را برای پرهیز از آن انجام دهید. اگر علت تنگی نفس سیگار کشیدن باشد، ترک آن به پیشگیری از تنگی نفس کمک می‌کند. اما پرهیز از سایر عوامل بروز تنگی نفس آسان نیست.
درمان تنگی نفس
پزشک علت بروز مشکل تنفسی را درمان خواهد کرد. برای کمک به روند درمان، اگر سیگار می‌کشید، آن را کنار بگذارید. از پزشک خود کمک بگیرید. به‌علاوه، از تنفس مواد شیمیایی که به ریه آسیب می‌رساند، مانند بخار رنگ و اگزوز ماشین، بپرهیزید. درصورت تایید پزشک، حتما زیاد ورزش کنید.
کنار آمدن با تنگی نفس
اینکه مدام دچار تنگی نفس شوید می‌تواند ترسناک باشد. اگر یاد بگیرید چطور آن را کنترل کنید، از شدت ترس آن کاسته میشود. با کمک پزشک خود، یک برنامه ثابت برای کنترل این وضعیت در نظر بگیرید. ممکن است پزشک مدیتیشن، ورزش، روش‌های تنفسی یا ترکیبی از موارد ذکر شده را پیشنهاد دهد. در برخی موارد، شاید به بیمار مکمل اکسیژن پیشنهاد شود.
تنگی نفس و ویروس کرونا
افرادی که به ویروس کرونا ۲۰۱۹ (کووید-۱۹) مبتلا شده‌اند شامل موارد خفیف، شدید و مرگ است. ظرف ۲ الی ۱۴ روز پس از ابتلا، علائم زیر در فرد ظاهر میشود:
- تب
- سرفه
- تنگی نفس
علائم هشداردهنده شامل موارد زیر است:
- اختلال تنفسی یا تنگی نفس
- فشار یا درد مداوم در قفسه‌ی سینه
- گیجی یا عدم توانایی در برانگیختگی جنسی
- کبودی لب یا صورت
دکتر مهسا موسوی، فوق تخصص بیماری های ریه و آسم
دارای بورد فوق تخصصی، عضو انجمن متخصصان ریه اتحادیه اروپا و ایران
لازم به ذکر است که خدمات اسپیرومتری، برونکوسکوپی، تست خواب و توراسنتز مایع پلور(کشیدن آب ریه) توسط پزشک انجام میشود
جهت هماهنگی با مطب تماس بگیرید
آدرس مطب : مشهد- میدان ده دی-خیابان رازی غربی- بین راضی 8 و 10- ساختمان پزشکان آریا – مطب دکتر مهسا موسوی
شماره تماس : 38584681-051