آشنایی با ساختار ریه

ریه ها (شش ها) اعضای تنفس هستند که در قفسه سینه ، هر دو طرف مدیاستن قرار دارند. عملکرد ریه ها اکسیژن رسانی خون است  آنها با تماس نزدیک مویرگ های خونی هوای تازه و حاوی اکسیژن را با خون فاقد اکسیژن در مویرگ های ریوی جایگزین می کنند.

ریه ها دارای بافت اسفنجی ، سبک و الاستیک هستند که به آنها امکان می دهد در هنگام تنفس منبسط  و منقبض شوند. هوا (۷۸٪ N2 ،  ۲۱٪ O2 و ۱٪ گازهای دیگر) هنگام تنفس ، ریه ها را پر می کند. اکسیژن سپس از ریه ها به جریان خون و سپس به سلول های بدن منتقل می شود.

سلول ها با دریافت اکسیژن  آن را با دی اکسید کربن مبادله می کنند. سپس دی اکسید کربن از طریق جریان خون به ریه ها منتقل شده و بیرون رانده می شود.

آناتومی و ارتباطات ریه (شش)

ریه ها در هر دو طرف مدیاستنوم ، درون حفره قفسه سینه قرار دارند. هر ریه توسط یک حفره پلور احاطه شده است که توسط پلور احشایی و جداری ایجاد می شود.

آنها توسط ریشه ریه – مجموعه ای از ساختارهای ورودی و خروجی به ریه ها – از مدیاستن آویزان می شوند. سطوح داخلی هر دو ریه در نزدیکی ساختارهایی مانند قلب ، قوس آئورت ، آئورت توراسیک ، مری و غیره قرار دارد.

ساختار ریه (شش)

ریه ها ساختاری تقریباً به شکل مخروط با یک راس ، پایه ، سه سطح و سه حاشیه هستند. ریه چپ کمی کوچکتر از راست است – این به دلیل وجود قلب است. هر ریه شامل:

راس – انتهای فوقانی ریه به سمت بالا ، بالاتر از سطح دنده ۱ و در کف گردن قرار می گیرد.

پایه – سطح تحتانی ریه  که بر روی دیافراگم قرار دارد.

لوب ها (دو یا سه) – این ها با شکاف در ریه از هم جدا می شوند.

سطوح (سه) –  این اندام در ناحیه قفسه سینه با مدیاستن ، قلب و دیافراگم در ارتباط است.

حاشیه ها (سه) – لبه های ریه ها  قدامی ، تحتانی و خلفی نامیده می شوند.

لوب های ریه

ریه های راست و چپ ساختار لوبولار یکسانی ندارند. ریه راست دارای سه لوب است. فوقانی ، میانی و تحتانی. لوب ها توسط  دو شکاف از یکدیگر جدا می شوند:

شکاف مورب – از حاشیه تحتانی ریه در جهت فوق خلفی حرکت می کند ، تا زمانی که مرز خلفی ریه را پیدا کند.

شکاف افقی – به صورت افقی از جناغ ، در سطح دنده ۴ ، برای رسیدن به شکاف مورب اجرا می شود. ریه چپ حاوی لوب های فوقانی و تحتانی است که با یک شکاف مورب از هم جدا می شوند.

سطوح ریه (شش)

سه سطح در ریه وجود دارد که هر کدام مربوط به ناحیه ای از قفسه سینه است. سطح مدیاستال ریه با قسمت جانبی مدیاستینوم میانی روبرو است. هیلوم ریه (جایی که ساختارها وارد ریه می شوند و از آن خارج می شوند) در این سطح قرار دارد.

قاعده ریه توسط سطح دیافراگم تشکیل می شود و این اندام روی گنبد دیافراگم قرار می گیرد و یک شکل مقعر دارد. این تقعر در ریه راست عمیق تر است ، به دلیل موقعیت بالاتر قسمت راست که روی کبد قرار دارد.

سطح پشتی صاف و محدب و رو به سطح داخلی دیواره قفسه سینه قرار دارد. این قسمت در ارتباط  با پلورای خلفی است که آن را از دنده ها و عضلات داخلی استخوان ها جدا می کند.

حاشیه های ریه (شش)

حاشیه قدامی ریه در اثر همگرایی سطوح مدیاستن و قدامی ایجاد می شود. در ریه چپ ، مرز قدامی با یک بریدگی عمیق مشخص شده است  که توسط راس قلب ایجاد می شود و به عنوان شکافی قلب نیز شناخته می شود.

حاشیه تحتانی قاعده ریه را از سطوح ساحلی و مدیاستن جدا می کند. حاشیه خلفی صاف و گرد است (برخلاف حاشیه قدامی و تحتانی که تیز هستند). این سطح بوسیله سطوح قدامی و مدیاستین تشکیل می شود که به صورت خلفی ملاقات می کنند.

بیماران عزیز از این پس می توانید با مراجعه به بخش ویزیت آنلاین، براحتی معاینه و سوالات خود را از دکتر مهسا موسوی فوق تخصص بیماری های ریوی بپرسید.

ریشه و هیلوم

ریشه ریه مجموعه ای از ساختارها است که ریه را از مدیاستن معلق می کند. هر ریشه شامل یک برونش ، شریان ریوی ، دو رگ ریوی ، رگ های برونش ، شبکه اعصاب ریوی و عروق لنفاوی است. تمام این ساختارها از طریق هیلوم وارد ریه می شوند یا از ریه خارج می شوند – ناحیه ای به شکل گوه در سطح مدیاستال قرار دارد.

درخت برونشیال

درخت برونشیال مجموعه ای از راه ها است که هوا را به آلوئول های ریه می رساند. این قسمت از نای شروع می شود و به برونش چپ و راست تقسیم می شود.

توجه: برونش سمت راست به دلیل شکل گسترده تر و سیر عمودی تر سطح استنشاق خارجی گسترده تری دارد.

هر برونش با عبور از هیلوم وارد ریشه ریه می شود. در داخل ریه ، آنها تقسیم می شوند و برونش های لوبار را تشکیل می دهند که هر کدام هوای یک لوب را تأمین می کند.

سپس هر برونش لوبار به چندین برونش سگمنتال ۳ بخشی تقسیم می شود. هر برونش سگمنتال هوا را به بخش برونش ریوی می رساند که واحدهای عملکردی ریه ها هستند.

برونش های سگمنتال باعث ایجاد بسیاری از برونشیول های می شوند که در نهایت به برونشیول های انتهایی تبدیل می شوند. هر برونشیول انتهایی به برونشیول های تنفسی ختم می شود که دارای دیواره های نازک هستند که از لومن های آنها گسترش می یابد. اینها آلوئول هایی هستند  که محل تبادل گاز هستند.

عروق ریه (شش)

ریه ها از طریق شریان های ریوی خون فاقد اکسیژن را دریافت می کنند. هنگامی که خون اکسیژن دریافت کرد ، از طریق چهار رگ ریوی از ریه ها خارج می شود (دو رگ برای هر ریه)

نایژه ها ، ریشه های ریه ، پلور احشایی و بافت های حمایت کننده ریه نیاز به یک منبع خون اضافی مغذی دارند که توسط شریان برونش  که از آئورت تحتانی منشعب می شود، تامین می گردد.

وریدهای برونشیال تخلیه وریدی را ایجاد می کنند. ورید برونش راست به داخل ورید آزیگوس تخلیه می شود ، در حالی که سمت چپ به ورید جانبی همیازایگوس تخلیه می شود.

تأمین اعصاب ریه (شش)

اعصاب ریه ها از شبکه های ریوی گرفته می شود. آنها دارای اعصاب آوران سمپاتیک ، پاراسمپاتیک و احشایی هستند:

رشته های پاراسمپاتیک – از عصب واگ گرفته شده است. آنها ترشح غدد برونشی ، انقباض عضله صاف برونش و گشاد شدن عروق ریه را تحریک می کنند.

اعصاب سمپاتیک – از تنه های سمپاتیک گرفته شده است. آنها شل شدن عضله صاف برونش و انقباض عروق ریوی را تحریک می کنند.

اعصاب آوران احشایی – تکانه های درد را به گانگلیون حسی عصب واگ منتقل می کند.

عروق لنفاوی ریه

عروق لنفاوی ریه از دو شبکه لنفاوی ناشی می شود:

• سطحی (subpleural) – پارانشیم ریه را تخلیه می کند.
• عمیق – ساختارهای ریشه ریه را تخلیه می کند.
• هر دو این شبکه ها در گره های لفاوی نای – در اطراف انشعاب نای و نایژه های اصلی قرار دارند. از اینجا ، لنف به داخل عروق لنفاوی برونکومدیاستینال راست و چپ منتقل می شود.

دکتر مهسا موسوی، فوق تخصص بیماری های ریه و آسم

دارای بورد فوق تخصصی، عضو انجمن متخصصان ریه اتحادیه اروپا و ایران

لازم به ذکر است که خدمات اسپیرومتری، برونکوسکوپی، تست خواب و توراسنتز مایع پلور(کشیدن آب ریه) توسط پزشک انجام میشود

جهت هماهنگی با مطب تماس بگیرید

آدرس مطب : مشهد- میدان ده دی-خیابان رازی غربی- بین راضی 8 و 10- ساختمان پزشکان آریا – مطب دکتر مهسا موسوی

شماره تماس : 38584681-051