راهکار های طبیعی پاکسازی ریه ها

تکنیک های پاکسازی ریه برای افرادی که سیگار می کشند، افرادی که به طور منظم در معرض آلودگی هوا قرار می گیرند و افرادی که دارای بیماری های مزمنی مانند آسم، بیماری انسداد مزمن ریه و فیبروز کیستیک هستند که سیستم تنفسی را تحت تأثیر قرار می دهند، می تواند مفید باشد.

تنفس هوای آلوده، دود سیگارو سایر سموم یا مواد شیمیایی می تواند به ریه ها آسیب برساند و حتی باعث ایجاد مشکلات سلامتی دیگری نیز شود. حفظ سلامت ریه ها برای حفظ سلامت بقیه بدن بسیار ضروری است.

طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی (WHO)، قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا منجر به مرگ سالانه ۴٫۲ میلیون نفر در سراسر جهان می شود. همچنین عامل مرگ یک نفر از هر پنج نفر در ایالات متحده مصرف سیگار است.

در این مقاله ما به برخی از روش هایی می پردازیم که افراد می توانند برای پاکسازی ریه های خود از آنها استفاده کنند.

آیا می توان ریه ها را پاکسازی کرد؟

سلامت ریه ها برای سلامت کلی فرد امری حیاتی است. ریه ها اندام هایی هستند که قابلیت تمیز کردن خود را دارند. به این معنی که در صورتی که ریه های فردی دیگر که در معرض آلاینده ها نباشند این اندام ها شروع می کنند به ترمیم و بهبود خود، برای مثال زمانی که فردی سیگار را ترک می کند، ریه های او شروع به ترمیم خود می کنند.

پس از اینکه ریه ها در معرض آلودگی هایی مانند دود سیگار قرار بگیرند، ممکن است فرد در قفسه ی سینه خود احساس پُری، گرفتگی و یا التهاب داشته باشد. برای کمک به پاک شدن آلودگی ها مخاط در ریه ها جمع می شود تا میکروب ها و عوامل بیماری زا را بگیرد که این خود موجب این احساس سنگینی و گرفتگی می شود.

افراد می توانند از تکنیک های خاصی برای پاکسازی ریه ها از مخاط و عوامل محرک استفاده کنند و احتقان قفسه سینه ی خود را تسکین داده و سایر علائم ناراحت کننده ی خود را نیز برطرف کنند.

همچنین برخی از این روش ها می توانند راه های تنفسی را باز کرده، ظرفیت ریه ها را بهبود بخشند و التهاب را آنها کاهش دهند که این امر می تواند به کاهش اثرات دود و آلودگی در ریه ها کمک کند.

راهکار های طبیعی پاکسازی ریه ها

در ادامه، تمرینات تنفسی و تغییراتی در سبک زندگی را بررسی می کنیم که می توانند به حذف مخاط اضافی از ریه ها و بهبود تنفس کمک کنند.

• بخار درمانی

بخار درمانی به استنشاق بخار (بخار آب) برای باز کردن مجاری تنفسی و کمک به ریه ها در تخلیه مخاط اطلاق می شود. افراد مبتلا به بیماری های ریوی ممکن است متوجه تشدید علائم خود در هوای سرد یا خشک شوند.

آب و هوای سرد یا خشک می تواند غشاهای مخاطی را در مسیرهای تنفسی را خشک کرده و جریان خون را محدود کند. برعکس، بخار به هوا گرما و رطوبت می‌افزاید، که می تواند تنفس را بهبود بخشیده و به شل شدن مخاط داخل مجراهای تنفسی و ریه‌ها کمک کند. استنشاق بخار آب می تواند تسکین فوری ایجاد کند و به افراد کمک کند راحت تر نفس بکشند.

تحقیق کوچکی که  در آن ۱۶ مرد مبتلا به بیماری انسداد مزمن ریه (COPD نوعی بیماری ریوی که تنفس را سخت‌تر می‌کند) شرکت کرده بودند، نشان داد که درمان با ماسک بخار نسبت به ماسک درمانی بدون بخار، منجر به کاهش قابل توجه ضربان قلب و نرخ تنفس فرد می‌شود. با این حال، شرکت کنندگان بهبودی پایداری را در عملکرد تنفسی خود را گزارش نکردند.

این روش درمان می تواند راه حلی با تأثیر موقت باشد، اما محققان برای اینکه مزایای بخار درمانی بر سلامت ریه را به طور کامل درک کنند، لازم است تحقیقات بیشتری در این زمینه انجام دهند.

• سرفه کنترل شده

سرفه روشی است که بدن برای دفع طبیعی سمومی استفاده می کند که در مخاط ریه گیر کرده اند. سرفه ی کنترل شده باعث شل و آزاد شدن مخاط اضافی موجود در ریه ها می شود و آن را از طریق مجاری تنفسی به بالا فرستاده و از ریه ها خارج می کند. پزشکان توصیه می کنند که افراد مبتلا به COPD این تمرین را برای کمک به پاکسازی ریه های خود انجام دهند.

افراد می توانند برای پاکسازی ریه های خود از مخاط اضافی مراحل زیر را دنبال کنند:

• روی یک صندلی بنشینید و شانه ها را شل کنید و هر دو پا را صاف روی زمین نگه دارید
• دست ها را روی شکم جمع کنید
• به آرامی از طریق بینی نفس بکشید
• به آرامی در حالی که به جلو خم شده اید بازدم کنید و بازوها را به سمت شکم فشار دهید
• ۲ یا ۳ بار در حین بازدم سرفه کنید و دهان را کمی باز نگه دارید
• به آرامی از طریق بینی نفس بکشید
• استراحت کنید و در صورت لزوم تکرار کنید

 

• مخاط را از ریه ها تخلیه کنید

درناژ وضعیتی روشی است که در آن فرد در موقعیت های مختلف دراز می کشد تا با استفاده از نیروی جاذبه مخاط اضافی را از ریه های  گفته می شود. این عمل می تواند تنفس را بهبود بخشد و به درمان یا پیشگیری از عفونت ریه ها کمک کند.

تکنیک های درناژ یا زهکشی وضعیتی، بسته به موقعیت و شرایط فرد متفاوت خواهد بود:

۱. به پشت

روی زمین یا روی تخت دراز بکشید.

بالش هایی را زیر باسن قرار دهید تا مطمئن شوید که قفسه ی سینه تان پایین تر از باسن شما است. به آرامی از طریق بینی دم و از طریق دهان بازدم را انجام دهید. هر بازدم باید دو برابر دم طول بکشد که به آن تنفس یک به دو می گویند. چند دقیقه این کار را ادامه دهید.

۲. روی پهلو

به یک طرف دراز بکشید، سرتان را روی بازو یا بالش بگذارید.

بالش ها را زیر باسن قرار دهید. الگوی تنفس یک به دو را تمرین کنید.

برای چند دقیقه این کار را ادامه دهید.

روی پهلوی دیگرتان دراز بکشید و همین کارها را در طرف دیگر نیز تکرار کنید.

۳. روی شکم

دسته ای از بالش ها را روی زمین قرار دهید.

با شکم روی بالش دراز بکشید. به یاد داشته باشید که باسن را بالای سینه نگه دارید.

برای حمایت، بازوها را زیر سر تا کنید.

الگوی تنفس یک به دو را تمرین کنید.

چند دقیقه ادامه دهید.

 

بیماران عزیز از این پس می توانید با مراجعه به بخش ویزیت آنلاین، براحتی معاینه و سوالات خود را از دکتر مهسا موسوی فوق تخصص بیماری های ریوی بپرسید.

 

• ورزش کردن

ورزش منظم می تواند سلامت جسمی و روانی افراد را بهبود بخشد و خطر ابتلا به بسیاری از بیماری ها از جمله سکته ی مغزی و بیماری قلبی را کاهش دهد. ورزش کردن ماهیچه ها را مجبور می کند سخت تر کار کنند، که باعث افزایش سرعت تنفس بدن می شود و در نتیجه اکسیژن بیشتری به ماهیچه ها می رسد. همچنین گردش خون را بهبود می بخشد و بدن را در دفع دی اکسید کربن اضافی که بدن هنگام ورزش تولید می کند کارآمدتر می کند.

بنابراین بدن شروع به انطباق با نیازهای ورزش منظم می کند. ماهیچه ها یاد می گیرند که از اکسیژن به طور موثرتری استفاده کنند و دی اکسید کربن کمتری تولید کنند.

اگرچه ممکن است ورزش برای افراد مبتلا به بیماری مزمن ریوی دشوارتر باشد، اما این افراد می توانند از ورزش منظم نیز بهره مند شوند. افرادی که COPD، فیبروز کیستیک یا آسم دارند باید قبل از شروع رژیم ورزشی جدید با یک پزشک متخصص مشورت کنند.

• چای سبز

چای سبز حاوی آنتی اکسیدان های زیادی است که می تواند به کاهش التهاب ریه ها کمک کند. این ترکیبات حتی می توانند بافت ریه را از اثرات مضر استنشاق دود نیز محافظت کنند.

به تازگی یک تحقیق در کشور کره که بیش از ۱۰۰۰ شرکت کننده ی بزرگسال در آن شرکت کرده بودند گزارش داد که افرادی که حداقل ۲ فنجان چای سبز در روز می نوشند نسبت به افرادی که چای سبز نمی نوشند عملکرد بهتری را در ریه های خود دارند.

 

• غذاهای ضد التهاب

التهاب مجاری تنفسی می‌تواند تنفس را برای فرد دشوار کرده و باعث شود در قفسه ی سینه ی خود احساس سنگینی و احتقان داشته باشد. خوردن غذاهای ضد التهاب می تواند التهاب مجاری تنفسی را برای تسکین این علائم کاهش دهد. برخی از غذاهایی که به مبارزه با التهاب کمک می کنند عبارتند از:

• زردچوبه
• سبزیجات
• گیلاس
• بلوبری
• زیتون
• گردو
• لوبیا
• عدس

 

• ضربه به قفسه ی سینه

پرکاشن یا ضربه به قفسه ی سینه یکی دیگر از راه های موثر برای حذف مخاط اضافی ریه ها است. در این روش متخصص بیماری های تنفسی از دست جمع شده ی خود برای ضربه زدن ریتمیک به دیواره ی قفسه سینه ی فرد استفاده می کند تا مخاط به دام افتاده در ریه ها آزاد و خارج شود. ترکیب پرکاشن قفسه سینه و درناژ وضعیتی می تواند به پاکسازی مجاری تنفسی از مخاط اضافی کمک کند.

جمع بندی کلی

سموم ناشی از دود سیگار یا آلودگی هوا که وارد ریه ها می شود می تواند کل بدن را تحت تاثیر قرار دهد. این سموم در نهایت در داخل مخاط ریه ها به دام می افتند. سلامت تنفسی فرد به این بستگی دارد که آیا بدن به طور موثر مخاط را از ریه ها و مجاری تنفسی خارج می کند یا خیر. در افرادی که ریه هایشان آسیب دیده است، پاکسازی مخاط از سیستم ریه ها دشوارتر از افرادی است که ریه های سالمی دارند.

شرایط مزمن مانند COPD، آسم و فیبروز کیستیک باعث تولید بیش از حد مخاط و یا مخاط غلیظ و غیرعادی می شود که می تواند ریه ها و مجاری تنفسی را مسدود کند. تکنیک های پاکسازی ریه، از جمله زهکشی وضعیتی، ضربه به قفسه سینه و تمرینات تنفسی، می توانند به خارج کردن مخاط از ریه ها و مجاری تنفسی کمک کنند. بخار درمانی نیز می تواند برای افرادی که از احتقان یا شرایط مزمن تنفسی رنج می برند، تسکین موقتی ایجاد کند. ورزش منظم، نوشیدن چای سبز و خوردن غذاهای ضد التهابی تغییراتی در سبک زندگی هستند که می توانند سلامت ریه ها را بهبود بخشیده و خطر ابتلا به بیماری ها را کاهش دهند.

 

 دکتر مهسا موسوی، فوق تخصص بیماری های ریه و آسم

دارای بورد فوق تخصصی، عضو انجمن متخصصان ریه اتحادیه اروپا و ایران

لازم به ذکر است که خدمات اسپیرومتری، برونکوسکوپی، تست خواب و توراسنتز مایع پلور(کشیدن آب ریه) توسط پزشک انجام میشود

جهت هماهنگی با مطب تماس بگیرید

آدرس مطب : مشهد- میدان ده دی-خیابان رازی غربی- بین راضی 8 و 10- ساختمان پزشکان آریا – مطب دکتر مهسا موسوی

شماره تماس : 38584681-051