خلط خونی یا هموپتزی چیست ؟

خلط خونی یا هموپتزی به دفع خون از مجاری تنفسی گفته می شود. خون موجود در خلط می تواند در حد رگه های خون و یا در حجم بسیار زیاد باشد. اگر حجم خون در هر بار تخلیه ی خلط بیشتر از ۱۰۰ سی سی و یا بیشتر از ۶۰۰ سی سی در شبانه روز باشد، خطرناک است و مشکل جدی محسوب می شود.

گاهی ممکن است خونی که همراه با خلط خارج شده منشاء تنفسی نداشته و به دنبال خونریزی از سیستم گوارشی باشد که در این حالت به آن هماتمز(بالا آوردن خون از سیستم گوارشی) می گویند. افتراق و تشخیص این دو حائز اهمیت است.

هموپتزی: اگر منشا خون از ریه باشد به رنگ قرمز روشن، کف آلود و گاهی همراه با مخاط است که می تواند پس از سرفه‌ی مداوم یا عفونت ریوی ایجاد شده باشد.

 هماتمز: اگر خون دفع شده از دستگاه گوارش باشد به رنگ قرمز تیره بوده و با علائمی مانند تهوع و استفراغ یا دفع مدفوع تیره و قیری رنگ همراه است. همچنین ممکن است بیمار شرح حالی از مصرف زیاد الکل یا بیماری کبدی بدهد این بیماران معمولا از سوء هاضمه نیز شکایت می کنند.

علایم خلط خونی

خلط خونی ممکن است همراه با هر کدام از علایم زیر دیده شود:

• درد قفسه ی سینه
• تنگی نفس (حتی در فعالیت معمول)
• تهوع و استفراغ
• افزایش ضربان قلب
• تب

شایع ترین دلایل خلط خونی چیست؟

خلط خونی می تواند به دنبال علل متعددی ایجاد شود. خون همراه با خلط ممکن است علامتی از یک مشکل جدی باشد. عفونت، سرطان، آسیب به رگ های خونی و بیماری های ریوی همگی ازعللی هستند که می توانند موجب خلط خونی شوند. غالبا خلط خونی نیاز به ارزیابی دارد مگر اینکه به دنبال برونشیت (التهاب راه های هوایی) ایجاد شده باشد زیرا در این حالت بیمار خود به خود بهبود می یابد.

در ادامه به شایع ترین علل خلط خونی می پردازیم:

برونشیت(حاد و مزمن):

به التهاب مجاری هوایی (نای، نایژه ها و برونشیول) برونشیت گفته می شود که به دنبال عفونت توسط باکتری ها و ویروس ها یا دراثرهوای آلوده و سیگار کشیدن ایجاد می شود. برونشیت شایع ترین علت خلط خونی می باشد.

برونشکتازی:

یک بیماری ریوی است که راه های هوایی ریه به صورت دائمی گشاد شده و یکپارچگی مخاط آن از دست رفته است. در این بیماری، بیمار معمولا علائمی مانند سرفه مزمن و خلط سینه دارد.

سرطان ریه:

بیمار با علائمی مانند سرفه مزمن، درد قفسه سینه، کاهش وزن و خلط خونی مراجعه می کند.

کرونا:

خلط خونی به خصوص در افرادی که با ویروس کویید-۱۹ درگیری ریوی دارند گزارش شده است. اما به عنوان یک نشانه ی ثابت و تکراری از کرونا شناخته نمی شود. اگر کرونا دارید؛ تنگی نفس و سرفه و تب به همراه سنگینی قفسه سینه دارید الزاما باید عکسی از ریه شما تهیه شود. اگر خلط خونی را نیز تجربه می کنید باید با پزشک ریه مشورت کنید.

مصرف ضد انعقادها:

برای مثال مصرف بیش از حد داروی وارفارین می تواند موجب خونریزی وبه دنبال آن خلط خونی شود.

ذات الریه (پنومونی):

به عفونت بافت ریه پنومونی یا ذات الریه می گویند.

آمبولی ریه:

به وجود لخته ی خون یا گاهی چربی در یکی از سرخرگ های ریوی که موجب تنگ شدن و یا انسداد کامل رگ می شود آمبولی ریه گفته می شود. بیمار با علائمی مانند تنگی نفس، درد قفسه سینه و خلط خونی مراجعه می کند.

نارسایی احتقانی قلب:

هنگامی که ساختمان و عملکرد قلب دچار اختلال شود قلب در خون گیری و پمپاژ خون دچار مشکل می شود، که به آن نارسایی احتقانی قلب می گوییم. نارسایی احتقانی قلب غالبا به دنبال تنگی دریچه ی میترال ایجاد می شود.

اندومتریوز ریوی:

رشد بافت اندومتر(بافت داخل رحمی) در جایی بیرون از رحم را اندومتریوز گویند. در اندومتریوز، بافت اندومتر همچنان به فعالیت خود ادامه داده و در هر دوره ی قاعدگی ضخیم شده و خون ریزی می کند. حال اگر این بافت در ریه باشد هر ماه با خلط خونی خود را نشان می دهد.

دیگر دلایل شایع:

• بیماری های خود ایمنی و التهابی
• سل (توبرکلوزیس)
• ضربه و جراحت به قفسه ی سینه
• ناهنجاری های شریانی وریدی ریه
• مصرف کوکائین

دکتر مهسا موسوی، فوق تخصص بیماری های ریه و آسم

دارای بورد فوق تخصصی، عضو انجمن متخصصان ریه اتحادیه اروپا و ایران

لازم به ذکر است که خدمات اسپیرومتری، برونکوسکوپی، تست خواب و توراسنتز مایع پلور(کشیدن آب ریه) توسط پزشک انجام میشود

جهت هماهنگی با مطب تماس بگیرید

آدرس مطب : مشهد- میدان ده دی-خیابان رازی غربی- بین راضی 8 و 10- ساختمان پزشکان آریا – مطب دکتر مهسا موسوی

شماره تماس : 38584681-051