ارتباط بیماری آپنه خواب با آلزایمر

علائم بیماری آپنه خواب و نشانگر های زیستی اولیه بروز بیماری آلزایمر بیشتر در افراد با بنیه ضعیف ظاهر می شود.

وجود نشانگرهای زیستی اولیه بیماری آزایمر در افراد لاغر اندام و ضعیفی که دچار مشکلات تنفسی در خواب می شوند، حاکی از این است که بدن این افراد آمادگی بیشتری در پذیرش بیماری دارد.

تحقیقات نشان می دهد که رابطه متقابلی بین دو حالت فوق الذکر وجود دارد.

افراد مورد مطالعه و آزمایش از میان 68 نفر از بیماران سالمند ( 64 تا 87 سال) دارای شرایط روحی و روانی نرمال و قابلیت ادراک بالا انتخاب شدند. پس از بازبینی و کنترل منازل افراد انتخابی به مدت 2 شب متوالی و به منظور شناسایی علائم و نشانگر های زیستی اولیه بیماری آلزایمر، پژوهشگران دریافتند که در هر ساعات از خواب شبانه، بیشتر افراد دچار مشکلات تنفسی (تنگی نفس یا وقفه در تنفس) به فاصله های زمانی 10 ثانیه یا بیشتر شدند.

همان طور که قبلا اشاره شد، رابطه ای میان نشاگنرهای زیستی اولیه بیماری آلزایمر و بروز مشکلات تنفسی در خواب در افراد ضعیف با شاخص توده بدنی کمتر از 25 کیلو گرم بر متر مربع وجود دارد. در افراد با بنیه ضعیف، شدت مشکلات تنفسی به میزان پروتئین پی تاو موجود در مایع مغزی نخاعی بستگی دارد. پروتئین پی تاو سبب شکل گیری رسوب و نهشت هایی در مغز می شود.

افراد ضعیفی که در حین خواب دچار مشکلات تنفسی می شوند، در مقایسه با همین دسته از افراد فاقد مشکلات تنفسی، از هيپوكامپ (ساختمان عصبي خميده اى كه در كف شاخ مياني بطن طرفي مغز قرار دارد) کمتری برخوردار بودند.

در افراد ضعیف بنیه ای که از مشکلات تنفسی رنج می برند، سوخت وساز گلوکز در برخی از قسمت های مغز مانند لوب گیجگاهی میانی که با حافظه طولانی مدت سروکار دارد و “پریکانیس” (precuneus) (استراکچر کوچکی در پرایتال لوب مغز است که بطور خاص با آگاهی شخص مرتبط است)، کاهش می یابد.

اگرچه عملکرد و نقش این بخش از مغز هنوز برای انسان به طور کامل شناخته شده نیست، کاهش سوخت و ساز در بخش هایی از مغز بیماران مبتلا به بیماری آلزایمر مشاهده شده است.

در افراد چاق و قوی بنیه ای که شاخص توده بدن بیشتر از 25 کیلوگرم بر مترمربع است، کاهش سوخت و ساز گلوکز در قسمت لوب گیجگاهی میانی رخ می دهد، اما هیچ تغییر محسوسی در نشانگرهای زیستی دیده نشده است.

نشانگرهای زیستی تنها به عنوان عامل نظری شناسایی بیماری آلزایمر مورد استفاده قرار نگرفتند، بلکه نشانه هایی هستند که در زمان مطالعه بر روی افراد سالمی که هیچ گونه علائمی از بیماری نداشته و بعدها دچار مشکلات ادراکی و شناختی و زوال عقل شدند، بروز پیدا کردند.

در ابتدا مطالعات جهت گیری خاصی نداشت و محققان قادر نبودند که به طور قطع رابطه به این دو حالت را بیابند تا اینکه نمونه موردآزمایش و بررسی را محدود کرده و افراد را به دو دسته چاق و لاغر تقسیم بندی کردند.

تعیین اینکه وجود یک حالت به ایجاد شرایط و حالتهای دیگر کمک می کند، از مراحل بعدی انجام آزمایش است. دکتر اوسوریو و همکارانش مطالعات جدیدی را که به مدت دو سال به درازا می کشد را پیشنهاد کردند که در آن دستگاه های فشار جریان هوای مثبت (CPAP) در اختیار والدین قرار می گیرد تا با مشکلات تنفسی ناشی از بیماری آپنه خواب مقابله کنند. در این مرحله نیز قبل و پس از استفاده از روش (CPAP )، نشانگرهای زیستی بیماری آلزایمر مورد سنجش قرار می گیرند تا از میزان اثرگذاری این روش اطمینان حاصل کنند.

در صورتی که هیچ تغییری در این نوع نشانگرهای زیستی مشاهده نشود، نتیجه نهایی این است که حتی بدون استفاده و یا در صورت استفاده از روش (CPAP )، باز هم احتمال پیشرفت بیماری آلزایمر در این بیماران وجود دارد. در این صورت، بیماری آلزایمر یا موجب بروز بیماری آپنه خواب و یا دیگر بیمار های مزمن همراه با مشکلات تنفسی ، می شود. 

 

دکتر مهسا موسوی، فوق تخصص بیماری های ریه و آسم

دارای بورد فوق تخصصی، عضو انجمن متخصصان ریه اتحادیه اروپا و ایران

لازم به ذکر است که خدمات اسپیرومتری، برونکوسکوپی، تست خواب و توراسنتز مایع پلور(کشیدن آب ریه) توسط پزشک انجام میشود

جهت هماهنگی با مطب تماس بگیرید

آدرس مطب : مشهد- میدان ده دی-خیابان رازی غربی- بین راضی 8 و 10- ساختمان پزشکان آریا – مطب دکتر مهسا موسوی

شماره تماس : 38584681-051