چگونه از تنگی نفس خلاص شویم؟
فهرست موضوعات
تنگی نفس یا دیس‌پنه یک مشکل شایع است که به دلایل متعدد ایجاد میشود و می‌تواند به طور ناگهانی یا تدریجی رخ دهد. بسیاری از افراد این حس ناخوشایند را به شکل ناتوانی در دریافت هوای کافی توصیف می‌کنند.
انواع تنگی نفس
تنگی نفس حاد و مزمن در سرعت شروع و مدت زمانی که فرد به آن‌ها مبتلا میشود، با هم تفاوت دارند. همچنین دلایل بروز آن‌ها متفاوت است:
- دیس‌پنه حاد: به سرعت ظاهر میشود و مدت زیادی دوام نمی‌آورد (چند ساعت تا چند روز). آلرژی، اضطراب، ورزش و بیماری‌هایی مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا می‌توانند باعث دیس‌پنه حاد شوند. همچنین شرایط جدی‌تری مانند حمله قلبی، باریک شدن ناگهانی راه‌های هوایی (آنافیلاکسی) یا لخته شدن خون (آمبولی ریه) هم ممکن است در بروز آن نقش داشته باشند.
- دیس‌پنه مزمن: به حالتی گفته میشود که برای مدت طولانی (چند هفته یا بیشتر) ادامه دارد یا به طور مکرر رخ می‌دهد. بیماری‌های مزمن مانند آسم، نارسایی قلبی و بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD) می‌توانند باعث بروز آن شوند. همچنین کمبود فعالیت بدنی ممکن است باعث شود همیشه احساس تنگی نفس داشته باشد. چون عضلات برای دریافت اکسیژن تحت فشار قرار می‌گیرند.
علائم تنگی نفس چیست؟
علائم در هر فردی می‌تواند بسته به عامل ایجادکننده دیس‌پنه متفاوت باشد. بعضی از علائم رایج عبارت‌اند از:
- احساس فشار و سنگینی در قفسه سینه
- احساس نیاز به تنفس عمیق
- تلاش زیاد برای تنفس عمیق
- تنفس سریع (تاکی‌پنه) یا افزایش ضربان قلب (تپش قلب)
- خس‌خس یا صدادار بودن تنفس
زمان مراجعه به پزشک
اگر احساس می‌کنید دیس‌پنه در فعالیت‌های روزمره‌تان اختلال به وجود آورده است، در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید. همچنین در صورت مشاهده علائم زیر فورا به دنبال درمان اورژانسی بروید:
- مشکل ناگهانی در تنفس
- دیس‌پنه شدید
- ادامه‌دار بودن دیس‌پنه پس از ۳۰ دقیقه استراحت
- تغییر رنگ پوست، لب‌ها یا ناخن‌ها به آبی (سیانوز)
- احساس درد یا سنگینی در قفسه سینه
- ضربان قلب سریع یا نامنظم
- تب بالا
- شنیدن صدای سوت مانند یا خس‌خس در هنگام تنفس
- تورم پا
دلیل تنگی نفس چیست؟
گاهی‌اوقات ممکن است پس از انجام تمرینات ورزشی، قرار گرفتن در ارتفاع، تغییر دما و… دچار دیس‌پنه شوید. در بعضی موارد هم احتمال دارد این مشکل را به دلیل اضافه وزن یا بیماری تجربه کنید. در ادامه با دلایل مختلف تنگی نفس آشنا می‌شوید:
بیماری‌های ریه و راه‌های هوایی مثل:
- آسم
- آلرژی
- بیماری انسدادی مزمن ریه
- بیماری‌های تنفسی (مانند برونشیت، کووید-۱۹، آنفولانزا یا سایر عفونت‌های ویروسی و باکتریایی)
- پنومونی (ذات‌الریه)
- التهاب پرده جنب (پلورزی) یا تجمع مایع در اطراف ریه‌ها (پلورال افیوژن)
- تجمع مایع در ریه‌ها (ادم ریوی) یا ایجاد اسکار در بافت ریه (فیبروز ریوی)
- سرطان ریه
- فشار خون بالا در ریه‌ها (پرفشاری خون ریوی)
- سارکوئیدوز
- سل
- کلاپس جزئی یا کامل ریه (پنوموتوراکس یا آتلکتازی)
- وجود لخته خون در ریه (آمبولی ریه)
- خفگی
بیماری‌های قلبی و خونی از جمله:
- کم‌خونی
- نارسایی قلبی
- بیماری‌هایی که بر عضله قلب تاثیر می‌گذارند (کاردیومیوپاتی)
- ضربان قلب نامنظم (آریتمی)
- ایجاد التهاب داخل قلب یا اطراف آن (اندوکاردیت، پریکاردیت یا میوکاردیت)
سایر دلایل مانند:
- اضطراب
- آسیب‌هایی که تنفس را دشوار می‌کنند (مانند شکستگی دنده)
- داروها از جمله استاتین‌ها (داروهای کاهش‌دهنده کلسترول) و بتابلوکرها (داروهای کنترل‌کننده فشار خون)
- دمای بسیار بالا یا بسیار پایین
- BMI یا شاخص توده بدنی بالاتر از ۳۰
- کمبود فعالیت بدنی (ضعف عضلانی)
- آپنه خواب
دکتر مهسا موسوی، فوق تخصص بیماری های ریه و آسم
دارای بورد فوق تخصصی، عضو انجمن متخصصان ریه اتحادیه اروپا و ایران
لازم به ذکر است که خدمات اسپیرومتری، برونکوسکوپی، تست خواب و توراسنتز مایع پلور(کشیدن آب ریه) توسط پزشک انجام میشود
جهت هماهنگی با مطب تماس بگیرید
آدرس مطب : مشهد- میدان ده دی-خیابان رازی غربی- بین راضی 8 و 10- ساختمان پزشکان آریا – مطب دکتر مهسا موسوی
شماره تماس : 38584681-051