نکات مهم درباره عوارض برونکوسکوپی
برونکوسکوپی یک روش تشخیصی مهم و موثر برای بررسی مشکلات تنفسی است. این روش امکان مشاهده مستقیم داخل راه هوایی ارگان های تنفسی انسان مانند: حلق، ریه و شش‌ها را فراهم می‌کند. این روش به پزشکان امکان می‌دهد تا مشکلات تنفسی مانند: التهابات، تومورها، خونریزی‌ها و موارد دیگر را تشخیص دهند و درمان مناسب را شروع کنند. اما، این روش با خطرات و عوارضی نیز همراه است که به مراتب کمتر از فواید و مزایای آن هستند. عوارض برونکوسکوپی ممکن است شامل مواردی مانند: خونریزی، آلرژی، عفونت، ترشحات ریه، درد و تورم باشد. در این مقاله به بررسی عوارض برونکوسکوپی و راه های پیشگیری از آن پرداخته خواهد شد. برای آشنایی با این موارد، تا انتهای مقاله، همراه ما باشید.
برونکوسکوپی چیست؟
برونکوسکوپی یک روش کم تهاجمی برای بررسی ریه و مسیرهای تنفسی داخل بدن است. در این روش پزشک با کمک یک دوربین و لوله نازک مشکلات موجود در مسیرهای تنفسی را تشخیص می‌دهد. با توجه به غیر تهاجمی بودن این روش و کاربردهای وسیعی که دارد، پزشکان گوناگونی در سراسر جهان از آن استفاده می‌کنند. اما، قبل از اینکه سراغ آن بروید بهتر است با عوارض برونکوسکوپی آشنا شوید. با توجه به این عوارض بهتر می‌توانید تصمیم بگیرید که آیا این آزمایش به نفع شما خواهد بود یا ضرر خواهد داشت.
انواع عوارض برونکوسکوپی
برای اینکه عوارض برونکوسکوپی را بررسی کنیم، اول باید با دو روش انجام این آزمایش آشنا شوید. برونکوسکوپی انعطاف پذیر و برونکوسکوپی سخت دو روشی هستند که پزشکان از آن‌ها برای تشخیص بیماری‌ها استفاده می‌کنند. در مدل انعطاف پذیر، پزشک راحت‌تر می‌تواند مسیرهای تنفسی را بررسی کند. برونکوسکوپ‌های انعطاف پذیر بیشتر برای نمونه برداری یا بیوپسی ریه یا ترشحات ساکشن کاربرد دارند. اما زمانی که جسم بزرگی در مسیر تنفسی انسان گیر کرده باشد، از روش برونکوسکوپی سخت استفاده میشود. در واقع آن‌ها بیشتر برای درمان تومور یا خونریزی کاربرد دارند. عارضه‌های برونکوسکوپی انعطاف پذیر و سخت با هم متفاوت خواهند بود که عبارتند از:
- عوارض برونکوسکوپی سخت
- عوارض برونکوسکوپی انعطاف پذیر
عوارض برونکوسکوپی سخت
عوارض برونکوسکوپی سخت معمولاً زیاد نیستند. با این حال مطالعات علمی در سالیان گذشته نشان داده که انجام این آزمایش می‌تواند دو مدل عوارض مکانیکی یا سیستمیک داشته باشند. این دو عارضه عبارتند از:
- عوارض مکانیکی
- عوارض سیستمیک
عوارض مکانیکی
این عوارض برونکوسکوپی سخت بیشتر به خاطر تماس مستقیم با اعضای بدن هنگام جایگذاری و حرکت لوله رخ می‌دهند. شایع‌ترین عوارض مکانیکی برونکوسکوپی سخت عبارتند از:
- یکی از متداول‌ترین عوارض این روش برونکوسکوپی خونریزی است
- آسیب رسیدن به دندان، گلو یا تارهای صوتی
- جمع شدن هوا بین ریه و دیواره قفسه سینه که منجر به پنوموتوراکس میشود
- اسپاسم حنجره که منجر به سخت شدن تنفس و صحبت کردن میشود
عوارض سیستماتیک
عوارض برونکوسکوپی سخت گاهی اوقات حالت سیستماتیک دارند. البته این عوارض بیشتر حالت عمومی دارند که برخی از آن‌ها عبارتند از:
- سنکوپ وازوواگال،یکی از رایج‌ترین عوارض برونکوسکوپی سیستماتیک است. این عارضه معمولا برای افرادی رخ می‌دهد که در حال غش کردن هستند.
- هیپرکاربیا که باعث افزایش سطح دی اکسید کربن در خون میشود و در آینده عوارض جدی‌تر به همراه دارد.
- هیپوکسمی از عوارض خطرناک برونکوسکوپی سخت است که سطح اکسیژن خون بیماران را پایین می‌آورد.
- ضربان قلب نامنظم که موجب ایجاد بیماری‌های خطرناک‌تری میشود.
- خطرناک‌ترین عارضه سیستماتیک برونکوسکوپی، نارسایی تنفسی پس از عمل است. در این وضعیت، معمولاً یا اکسیژن بسیار کم بوده و یا دی اکسید کربن بیش از حد در خون جریان پیدا کرده است.
- پس از بیهوشی عمومی در حالت سیستماتیک برونکوسکوپی سخت، عوارضی مانند حالت تهوع، استفراغ یا آسیب عصبی مواجه یجاد میشود.
عوارض احتمالی برونکوسکوپی انعطاف پذیر
در مورد عوارض برونکوسکوپی سخت نکات مختلفی را با هم بررسی نمودیم. اکنون عوارض احتمالی برونکوسکوپی انعطاف پذیر را خدمتتان بیان می‌کنیم. عوارض برونکوسکوپی انعطاف پذیر بر اساس میزان رایج بودن آن‌ها عبارتند از:
- عوارض شایع
- عوارض کمتر شایع
- عوارض نادر
عوارض شایع برونکوسکوپی انعطاف پذیر
ابتدا سراغ شایع‌ترین عوارض برونکوسکوپی انعطاف پذیر می‌رویم. یکی از شایع‌ترین عوارض استفاده از برونکوسکوپی، افت فشار خون و هیپوکسی است. البته افت فشار خون و هیپوکسی گذرا هستند و مربوط به داروی بیهوشی هستند که به بیمار تزریق میشود. خونریزی و پنوموتوراکس از دیگر عوارض شایع این آزمایش هستند که معمولاً بر اثر خونریزی رخ می‌دهند. ضمناً ناراحتی بینی، گلودرد و هموپتیزی خفیف برای یک یا حداکثر دو روز پس از برونکوسکوپی عادی است و زیاد نسبت به آن حساسیت نشان ندهید.
بیماران عزیز از این پس می توانید با مراجعه به بخش ویزیت آنلاین، براحتی معاینه و سوالات خود را از دکتر مهسا موسوی فوق تخصص بیماری های ریوی بپرسید.
عوارض کمتر شایع برونکوسکوپی انعطاف پذیر
برخی عوارض برونکوسکوپی انعطاف پذیر کمتر اتفاق می‌افتند و معمولاً هنگام انجام این آزمایش یا بلافاصله پس از آن رخ می‌دهند. اتفاقاتی مانند: برونکواسپاسم، هیپوکسمی، اپیستاکسی ناشی از ضربه بینی، تهوع، استفراغ، آریتمی‌های قلبی، عفونت، سنکوپ وازوواگال، اسپاسم حنجره، تشنج، باکتریمی، لخته شدن خون و… از این دسته عوارض هستند. همچنین احتمال شکسته شدن تجهیزات در هنگام انجام آزمایش وجود دارد که می‌تواند عوارض غیرمعمول مثل تب و ذات الریه را به همراه داشته باشد.
عوارض نادر برونکوسکوپی انعطاف پذیر
برخی از عوارض برونکوسکوپی انعطاف پذیر نادر هستند و کمتر رخ می‌دهند. معمولاً زمانی که بیماری پیشرفت کرده یا بیمار درگیر مشکل زمینه‌ای از قبل بوده باشد، این حالت‌ها رخ می‌دهند. پنوموتوراکس تنشی، ایست قلبی تنفسی، نارسایی تنفسی که نیاز به لوله گذاری و تهویه مکانیکی دارد، سوراخ شدن راه هوایی، آتش راه هوایی و… از جمله عوارض نادر برونکوسکوپی هستند. در نظر داشته باشید که احتمال مرگ و میر بر اثر برونکوسکوپی بسیار پایین است. معمولاً اگر بیمار درگیر مشکلات قلبی ارگانیک باشد یا مسیر تنفسی او دچار انسداد شدید گردد، احتمال مرگ و میر وجود خواهد داشت که بسیار نادر است. ضمناً اکثر عوارضی که خدمت شما بیان کردیم معمولاً در چند ساعت اول بعد از برونکوسکوپی رخ می‌دهند.
دکتر مهسا موسوی، فوق تخصص بیماری های ریه و آسم
دارای بورد فوق تخصصی، عضو انجمن متخصصان ریه اتحادیه اروپا و ایران
لازم به ذکر است که خدمات اسپیرومتری، برونکوسکوپی، تست خواب و توراسنتز مایع پلور(کشیدن آب ریه) توسط پزشک انجام میشود
جهت هماهنگی با مطب تماس بگیرید
آدرس مطب : مشهد- میدان ده دی-خیابان رازی غربی- بین راضی 8 و 10- ساختمان پزشکان آریا – مطب دکتر مهسا موسوی
شماره تماس : 38584681-051