پنومونی یا عفونت ریه در سالمندان چیست؟
فهرست موضوعات
پنومونی در سالمندان یکی از شایع‌ترین بیماری‌های ریوی است و در اثر کهولت سن و ضعف سیستم ایمنی بدن سالمندان ایجاد میشود. این بیماری علائمی همچون تب و لرز، سرفه‌های شدید، تنگی نفس، درد در قفسه سینه و التهاب گلو را به همراه دارد. علت ایجاد بیماری پنومونی عفونت‌ها و ویروس‌ها هستند.
پنومونی یا عفونت ریه در سالمندان چیست؟
سنین سالمندی و ضعیف شدن سیستم ایمنی، فرد سالخورده را مستعد ابتلا به انواع بیماری‌ها مخصوصا عفونت می‌کند. عفونت ریه یکی از انواع بیماری‌های عفونی است که بیشتر افراد سالمند را درگیر می‌کند. این بیماری وقتی خطرناک‌تر میشود که یک یا دو طرف قفسه سینه بیمار را درگیر کرده و باعث التهاب بافت ریه‌ها شود.
بیماری عفونی ریه که باعث التهاب بافت ریه‌ها شده و در عملکرد کیسه‌های هوایی ریه اختلال ایجاد می‌کند، پنومونی نام دارد. شناخت علت ابتلا و همچنین نوع این بیماری باعث میشود تا پزشک بهترین روش درمانی را برای سالمند شما انتخاب کند. در ادامه این مقاله علل ابتلای به این بیماری در سالمندان را بررسی کرده و علایم ابتلا به این بیماری را توضیح می‌دهیم.
علت عفونت ریه در سالمندان
علت عفونت ریه در سالمندان مشابه علل ایجاد برونشیت حاد در سالمند هستند. در واقع عفونت‌ها و ویروس‌هایی که در ریه گسترش پیدا می‌کنند، اصلی‌ترین عامل برای ایجاد این بیماری هستند. برخی از مهم‌ترین علل و زمینه‌های ایجاد پنومونی در سالمندان در موارد زیر ذکر شده‌اند:
- عفونت‌های ویروسی مثل ویروس کرونا
- گسترش عفونت‌های باکتری‌هایی در ریه سالمندان
- گسترش عفونت‌های قارچی همچون کاندیدیاز ریه
- استنشاق مواد شیمیایی از جمله دود، گاز و ترکیبات مضر که مستقیماً ریه را تحت تاثیر قرار می‌دهند
- بیماری‌های مزمن قلبی، تنفسی و خود ایمنی سالمندان3
علت عفونت ریه در افراد مسن
در کل، حملات ویروس‌ها و باکتری‌های مضر باعث ضعف سیستم ایمنی بدن افراد سالمند شده و بیماری پنومونی را ایجاد می‌کند. باکتری‌هایی که در محیط پیرامون وجود دارند، مستقیماً وارد مجراهای تنفسی افراد سالمند می‌شوند و به سرعت تکثیر پیدا می‌کنند. این مهم‌ترین عامل ایجاد بیماری عفونت ریه در سالمندان است.
افزون بر آن، حضور سالمند در مراکز درمانی آلوده و مصرف غذاها یا مایعاتی که آلوده به باکتری و ویروس هستند، موجب ایجاد این عفونت در ریه می‌شوند. سالمندان جهت کاهش خطر ابتلا به بیماری پنومونی می‌بایست بهداشت شخصی را حفظ کنند و از تماس با افراد مبتلا به عفونت خودداری نمایند.
دلایل ابتلا به بیماری پنومونی در سالمندان چیست؟
به طور کلی در مورد علت پنومونی ریه در سالمندان موارد زیر را می‌توان نام برد:
- سن
- باکتری‌ها و ویروس‌ها
- بیماری‌های مزمن
- آلودگی بیمارستانی
همچنین می‌توان گفت که این نوع بیماری تنفسی با ورود میکروارگانیسم‌هایی همچون ویروس‌ها، باکتری‌ها و … به دستگاه تنفسی فرد ایجاد میشود. این میکروارگانیسم‌ها با ورود به کیسه‌های هوایی ریه، باعث التهاب و تورم آن‌ها می‌شوند. با التهاب و ترم کیسه‌های هوایی، این کیسه‌ها پر از مایع شده و در اکسیژن‌رسانی و تبادلات گازی در سیستم تنفسی فرد اختلال به وجود می‌آید.
سن و ابتلا به پنومنی در افراد مسن
افزایش سن به مرور باعث ضعف در سیستم ایمنی بدن افراد شده و در صورت قرار گرفتن هرچند کوتاه در برابر آلودگی‌ها بیمار می‌شوند. از آن‌جایی که پنومونی ریه در سالمندان یک بیماری تنفسی است، احتمال ابتلای آن در افراد سالخورده بسیار بالا خواهد بود.
باکتری‌ها و ویروس‌ها عامل عفونت ریه سالمند
باکتری‌ها و ویروس‌ها از طریق بینی و سینوس‌ها به ریه‌ها راه پیدا کرده و باعث ایجاد عفونت در آن‌ها می‌شوند. در صورتی که سیستم ایمنی بدن فرد به اندازه کافی قوی نباشد، به سرعت به عفونت ریه مبتلا خواهد شد. از آن‌جایی که سالمندان به دلیل افزایش سن دچار ضعف در سیستم ایمنی بدن خود هستند، در اثر قرار گرفتن در معرض ویروس‌ها و باکتری‌ها با سرعت بیشتری به این بیماری دچار می‌شوند.
ابتلا به پنومنی در سالمندان با بیماری‌های مزمن
همانطور که گفتیم افراد مسن، سیستم ایمنی بسیار ضعیف‌تری نسبت به جوان‌ترها دارند. نکته مهمی که باید بگوییم این است که ابتلا به بیماری‌های مزمن نیز باعث ضعف بیشتر سیستم ایمنی بدن در آن‌ها خواهد شد. بیماری‌هایی مثل دیابت، مشکلات و نارسایی‌های کلیوی و همچنین بیماری‌های ریوی از جمله این موارد هستند.
آلودگی بیمارستانی و عفونت ریه فرد سالخورده
در صورتی که سالمندتان بیمار است و برای درمان در بیمارستان تحت درمان قرار گرفته، در معرض آلودگی‌های بیمارستانی خواهد بود. عفونت بیمارستانی به دلیل بستری بودن‌های طولانی مدت در بیمارستان برای سالمندان خطرناک بوده و آن‌ها را مستعد ابتلا به پنومونی ریه می‌کند. در صورتی که صرفا برای مراقبت‌های درمانی سالمندتان را در بیمارستان بستری کرده‌اید. عفونت ریه مخصوصا پس از ترخیص از آی سی یو بسیار محتمل است.
آسپیراسیون ریوی
ورود هر ماده‌ای بجز هوا در سیستم تنفسی، می‌تواند باعث عفونت دستگاه تنفسی فرد شود. بسیاری از سالمندان به این دلیل که توانایی زیاد نشستن و تحرک را ندارند، به صورت خوابیده غذا می‌خورند. این افراد به خاطر وضعیت قرار گرفتن بدن‌شان در موقع غذا خوردن، اکثرا دچار آسپیراسیون ریوی می‌شوند. این اتفاق به معنی ورود هر چیزی بجز هوا ازجمله بزاق دهان، رفلکس غذا از معده و ورود آن به سیستم تنفسی و غیره به دستگاه تنفسی است.
علائم پنومونی در سالمندان
حتما این سوال برایتان به وجود آمده است که علائم ابتلای بیماری پنومونی در سالمندان چیست؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که این بیماری ممکن است در ابتدا علائمی از خود نشان ندهد. اما به طور کلی می‌توان گفت که علايم پنومونی در سالمندان می‌تواند هر یک از موارد زیر باشد:
- تب
- تعریق بیش از حد
- اسهال و استفراغ
- داشتن احساس خفگی و تنفس سریع
- تنفس همراه با درد در قفسه سینه
- تپش قلب
- سرفه همراه با خلط خونی یا سبز رنگ
- دردهای عضلانی
نکته‌ای که باید در نظر داشته باشید این است که با توجه به علت ابتلای افراد به بیماری پنومونی یا ذات الریه، علائم در آن‌ها ممکن است با هم متفاوت باشد. مثلا علائم ابتلای ویروسی به این بیماری نسبت به نوع انتقال آن با باکتری‌ها با سرعت کمتری بروز پیدا خواهد کرد.
دکتر مهسا موسوی، فوق تخصص بیماری های ریه و آسم
دارای بورد فوق تخصصی، عضو انجمن متخصصان ریه اتحادیه اروپا و ایران
لازم به ذکر است که خدمات اسپیرومتری، برونکوسکوپی، تست خواب و توراسنتز مایع پلور(کشیدن آب ریه) توسط پزشک انجام میشود
جهت هماهنگی با مطب تماس بگیرید
آدرس مطب : مشهد- میدان ده دی-خیابان رازی غربی- بین راضی 8 و 10- ساختمان پزشکان آریا – مطب دکتر مهسا موسوی
شماره تماس : 38584681-051